Tekst: Thomas Schrevens
De ObjectTypenBibliotheek (OTL) heeft als doel de informatiebehoefte rond assets en infrastructuurobjecten in kaart te brengen, te definiëren en te standaardiseren. Dit gebeurt aan de hand van een semantisch model, dat als open standaard beschikbaar is.
De OTL fungeert als een bibliotheek van objecttypen voor alle infrastructuurelementen, zoals die beschreven zijn in de diverse standaardbestekken. Elk objecttype wordt daarbij eenduidig gedefinieerd en aangevuld met vastgelegde eigenschappen en mogelijke relaties met andere objecttypes.
Waarom standaardisatie via de OTL belangrijk is
Het standaardiseren van deze objecten draagt bij aan het realiseren van meerdere belangrijke doelstellingen:
- Duidelijkheid voor de sector: Als aanbestedende overheid geven we via de OTL duidelijke richtlijnen aan de markt. Zo weten studiebureaus, aannemers en andere partners precies welke informatievereisten gelden. Deze worden bovendien op een consistente en gedetailleerde manier opgenomen in de projectdocumentatie.
- Afstemming van inspanningen en noden: Door verwachtingen op elkaar af te stemmen, zorgen we ervoor dat de geleverde inspanningen van projectpartners optimaal aansluiten op de behoeften van de Vlaamse Overheid — niet alleen binnen één project, maar over de volledige levenscyclus van de infrastructuur.
- Integratie in BIM en ‘Master Data Model’: De OTL vormt een essentiële basis voor het opstellen van BIM-modellen. Na oplevering kunnen deze modellen eenvoudig geïntegreerd worden in het ‘Master Data Model’. Vanaf de ingebruikname van de OTL en de geactualiseerde standaardbestekken wordt het aanleveren van OTL-conforme (as-built) gegevens een basisvereiste in alle BIM-gerelateerde projecten en opdrachten.
De drie kerncomponenten van de OTL
De OTL is opgebouwd uit drie fundamentele bouwstenen: objecttypes, attributen en relaties. Elke component weerspiegelt een specifiek aspect van de assets die infrastructuurbeheerders beheren en gebruiken in hun dagelijkse werking.
1. Objecttypes
Objecttypes zijn de basis van de OTL en vormen de digitale representatie van de fysieke werkelijkheid. Elk element in de infrastructuur kan in de OTL als een objecttype worden opgenomen. Denk bijvoorbeeld aan een camera-installatie, een verlichtingspaal, een kast, een verkeersbord, onderdelen van de wegopbouw of zelfs softwarecomponenten.
Voor elk objecttype wordt in de OTL een duidelijke, eenduidige definitie vastgelegd. Zo is voor iedereen helder over welk type object het gaat, en wordt misinterpretatie vermeden.
2. Attributen
Objecttypes worden verder gespecificeerd aan de hand van attributen — kenmerken die extra informatie geven over het object. Denk bijvoorbeeld aan:
- de kleur van een verlichtingspaal,
- het merk en type van een camera,
- het gebruikte asfaltmengsel,
- de hoogte van een seinbrug,
- of het schakelplan van een laagspanningsbord.
Elk attribuut krijgt in de OTL een duidelijke omschrijving, zodat er geen twijfel bestaat over de betekenis ervan. Zo wordt bijvoorbeeld bij het attribuut ‘hoogte van een seinbrug’ expliciet aangegeven of het gaat om de vrije hoogte onder de brug, het hoogste punt ervan, of de maaiveldhoogte.
Daarnaast wordt elk attribuut gekoppeld aan een datatype, dat bepaalt welke soort waarden toegelaten zijn: numeriek (zoals meters of volts), keuzelijsten, vrije tekstvelden, of zelfs bijlagen zoals PDF’s of Excel-bestanden.
3. Relaties
In de echte wereld bestaan objecten nooit op zichzelf. Ze staan altijd in verbinding met andere elementen. Ook dit wordt in de OTL weerspiegeld via relaties. Voorbeelden zijn:
- een camera die gemonteerd is op een paal,
- een aftakking die een verkeersregelaar van stroom voorziet.
De OTL beschrijft expliciet welke relaties toegestaan zijn tussen objecttypes, en zorgt er zo voor dat de structuur van het model overeenkomt met de werkelijke situatie op het terrein.
