Wist je dat België tot de slechtst scorende landen van Europa behoort wat betreft de beschikbaarheid van drinkwater? Opvallend, want je zou in een gematigd klimaat net het tegenovergestelde verwachten. Toch staan we op gelijke hoogte met landen als Italië en Spanje. Volgens het World Resources Institute kampt België zelfs met een van de grootste drinkwatertekorten van Europa. Ook De Morgen wijdde hier een artikel aan (2019).
Door de klimaatverandering worden droge periodes steeds langer en heviger. Dat betekent dat de natuurlijke aanvulling van onze grondwaterlagen onder druk komt te staan. Tegelijk stijgt de vraag naar drinkwater, vooral op warme zomerdagen. Drinkwaterbedrijven zetten zich in om de beschikbaarheid te garanderen, maar de marges worden steeds kleiner.
Eén van de oplossingen waar vandaag naar gekeken wordt is het opvangen van regenwater op een zo natuurlijk mogelijke manier. In plaats van regenwater via riolen af te voeren naar rivieren of de zee, kunnen we het tijdelijk vasthouden in groenzones, wadi’s of infiltratiebekkens. Zulke nature-based solutions maken gebruik van natuurlijke processen om maatschappelijke uitdagingen aan te pakken.
Door hemelwater lokaal op te vangen en te laten infiltreren in de bodem, versterken we niet alleen de grondwaterreserves maar ontlasten we ook het rioleringsnet bij hevige regenval. Het is een slimme en duurzame manier om met water om te gaan, die steeds belangrijker wordt voor drinkwaterbedrijven en rioolbeheerders.
GIS als sleutel tot slim waterbeheer
GIS speelt een cruciale rol in het plannen, beheren en monitoren van zulke wateroplossingen. Want goede data en ruimtelijk inzicht zijn onmisbaar om de juiste keuzes te maken. Door geografische data te combineren met slimme analysetools ondersteunen we overheden, drinkwatermaatschappijen en rioolbeheerders bij het maken van gefundeerde keuzes.
Denk bijvoorbeeld aan:
- Locatieanalyse voor infiltratievoorzieningen. GIS helpt bepalen waar nature-based solutions het meeste effect hebben, door bodemdoorlatendheid, helling, grondwaterdiepte en ruimtegebruik te combineren. Zo voorkom je dat een wadi wordt aangelegd op een plek waar het water niet in de bodem kan infiltreren.
- Visualisatie van waterafvoer en -opvang. Met GIS kun je, op basis van reliëf en verharding, waterstromen simuleren. Zo krijg je inzicht in waar hemelwater naartoe stroomt en waar je best buffert of infiltreert.
- Afstemmen met andere plannen en infrastructuur. GIS maakt het mogelijk om nature-based solutions te toetsen aan bestaande plannen of infrastructuur (zoals riolering, kabels & leidingen, eigendommen en vergunningen) zodat ze realistisch en juridisch uitvoerbaar zijn.
- Ondersteunen van ontwerp en uitvoering. GIS-kaarten geven inzicht in de juiste afmetingen, oriëntatie en aansluitingen van bijvoorbeeld infiltratiebekken en zorgen zo voor vlotte communicatie met aannemers en uitvoerders.
- Opvolging en beheer van nature-based solutions assets. Na realisatie kunnen nature-based solutions als ‘assets’ in GIS worden beheerd, inclusief informatie over locatie, aanlegdatum, materiaal, onderhoudstoestand en inspectiehistoriek.
- Monitoring en evaluatie. Door GIS te koppelen aan meetdata zoals regenval, grondwaterpeilen of debieten, kan het effect van maatregelen in de tijd worden gevolgd en waar nodig bijgestuurd.
Deze toepassingen tonen hoe GIS een sleutelrol speelt, niet alleen in de planningsfase, maar ook in de praktische uitvoering en het langetermijnbeheer van nature-based oplossingen. Het maakt het mogelijk om wateruitdagingen ruimtelijk te begrijpen en strategisch aan te pakken.
Wil jij aan de slag met nature-based solutions voor waterbeheer? Contacteer dan zeker onze experts!
